Khai bút và xin chữ tại đền Chu Văn An

Theo sử sách, Thầy giáo Chu Văn An (1292 - 1370) nguyên có tên là Chu An, tự là Linh Triệt, ông là biểu tượng trong lịch sử giáo dục của Việt Nam, được tôn vinh là “vạn thế sư biểu” (người thầy của muôn đời). Do tài năng và phẩm hạnh, Chu Văn An được vua Trần Minh Tông mời vào làm Tư nghiệp Quốc Tử Giám, dạy dỗ các thái tử và phò giúp nhà vua. Những thái tử được ông dạy sau này lên ngôi như vua Trần Hiến Tông, Trần Dụ Tông. Dưới thời vua Trần Dụ Tông, ông dâng “Thất trảm sớ” xin chém 7 gian thần nhưng không được Vua nghe. Ông từ quan về ở ẩn ở núi Phượng Hoàng, Chí Linh dạy học, viết sách cho đến khi mất. 

Tục khai bút và xin chữ đầu xuân là nét văn hóa đẹp từ nhiều đời nay. Tương truyền, xưa kia học trò đến thăm Thầy Chu Văn An, thường được Thầy thăm hỏi, trò chuyện…Thông qua đó, Thầy thấu hiểu được tâm tư, nguyện vọng, công việc, cuộc sống của mỗi người. Khi chia tay, Thầy tự tay viết tặng người đó một chữ ứng với những nhận định hoặc là ngầm ý gửi phương châm sống, phấn đấu cho người đó. Ai được tặng đều coi những chữ đó như báu vật, mang về treo ở nơi trang trọng nhất để chiêm nghiệm. 

Điều đặc biệt nữa là tại đây, xưa có khu giếng son, ở đáy giếng có lớp bùn son, màu đỏ tươi, thầy Chu Văn An thường dùng để viết chữ. Để tưởng nhớ và lưu giữ nét chữ son độc đáo đó, tục khai bút, xin chữ và cho chữ hiện nay vẫn được bảo tồn và phát huy với nguyên vẹn ý nghĩa… 

Thầy đồ Khai bút Xuân Đinh Dậu 2017

Đền thờ Chu Văn An là nơi diễn ra nhiều hoạt động nhằm tôn vinh những điển hình trong ngành giáo dục của cả nước. Nhiều trường học trong cả nước cũng đã tổ chức cho học sinh đến đây tham quan kết hợp tuyên dương, khen thưởng học sinh đạt thành tích xuất sắc trong học tập. 

Du khách đến viếng đền đầu xuân thường xin chữ thánh hiền từ các cụ đồ nho, cầu công danh hiển đạt, học hành, khoa cử tiến bộ. Người làm quan thường xin thầy chữ Tâm, Đức, Liêm, Chính. Người lao động thường xin chữ Chuyên, Cần. Người có tuổi xin chữ Phúc, Thọ, Trường. Người buôn bán xin thầy cho chữ Tín, Tài, Lộc. Học trò xin Thầy chữ Trí, Tuệ, Minh, Thành, Đạt...Chỉ tính từ đầu năm đến nay, đền thờ thầy Chu Văn An đã đón trên 8 vạn lượt du khách đến dâng hương và xin chữ.

Cũng trong lễ khai bút, đã diễn ra Triển lãm lịch sử khoa bảng và các di tích Nho học trên đất Hải Dương; triển lãm các tác phẩm thư pháp chữ Hán, chữ Quốc ngữ với chủ đề “Tôn sư trọng đạo”. Hội Khuyến học thị xã Chí Linh đã tổ chức vinh danh 16 học sinh có thành tích cao trong năm 2016. Một số doanh nghiệp cũng đã trao trên 100 triệu đồng tặng Quỹ khuyến học thị xã Chí Linh.
Tham gia Lễ hội, du khách sẽ có cơ hội được hòa mình vào không khí trang nghiêm của các phần lễ, sự hân hoan trong lễ tôn vinh các thầy cô giáo, học sinh, sinh viên có thành tích cao trong sự nghiệp giáo dục đào tạo của thị xã Chí Linh và huyện Thanh Trì (Hà Nội). Đặc biệt, quang cảnh thiên nhiên tươi xanh, không khí trong lành của tiết trời xuân ở khu thắng cảnh Phượng Hoàng với rừng thông bát ngát, suối trong rì rào, cùng 72 ngọn núi đá hùng vĩ sẽ đem đến cho du khách một cảm nhận yên bình, dễ chịu trong những ngày đầu năm. Đây là dịp để du khách được dâng nén hương thơm cùng tấm lòng thành tri ân các bậc tiền nhân, được tận tay xin chữ theo nguyện ý, cùng mong đợi một mùa xuân mới may mắn, bình an, hanh thông, phát đạt cho tất cả mọi người…